Skip to main content

1 AZN xərcləməklə 51 milyard insanı necə xilas etmək olar?

Dünyada bu günə qədər təxminən 100 milyard insanın yaşadığı və bunların yarıdan çoxunun malyariyadan öldüyü güman edilir. Mano Prakash adlı elm adamının yeni kəşfi isə malyariyaya yoluxanların diaqnostikasını apara bilir!

Gördüyünüz bu mikroskopla xüsusilə, Afrikada çox rast gəlinən malyariya xəstəliyinə diaqnoz qoyulub ilkin tədbirlər görüləcək. Planetimizdə yaşamış 100 milyard insanın yarıdan çoxunun malyariyadan öldüyünü nəzərə alsaq bu icadın ''əsrimizin icadı'' adlandıra bilərik. Malyariyanın əlamətləri eynilə, qripdə olduğu kimidir. Buna görə də bu əlamətlərin malyariya olduğunu başa düşmək üçün xəstədən qan alaraq sentrifuqa cihazıyla içindəki ağ və qırmızı qan hüceyrələrini ayırmaq lazımdır. Sentrifuqa cihazı olduqca bahalıdır. Afrika kimi bu cihaza möhtac olan ərazilərdə on minlərlə dollara satılır. Bundan əlavə, təəssüflə qeyd etməliyik ki, Afrikanın bəzi bölgələrində elektrik yoxdur. Lakin Manonun kağızdan hazırladığı alət heç bir elektrik sərfiyyatına ehtiyac duymur, eyni zamanda, 1 dollardan da ucuzdur!Eynilə, oyuncaq kağız maketinə bənzəyən mikroskop origami kimi qatlanaraq hazırlanır. Şüşəsini və batareyasını da taxdıqdan sonra demək olar ki, tam təchizatlı mikroskopa çevrilir. 



''Bu mikroskopu hazırlamaqda əsas məqsədim yoxsul bölgələrdə malyariya ilə mübarizə aparmaqdır.'' - Mano belə deyir. Hind əsilli Mano Amerikada elmi işlərini davam etdirir. Uşaqlığında yaşadığı kasıblığın özünə ilham mənbəyi olduğunu tez-tez dilə gətirir. Kiçik vaxtlarından elmi cihazlara bağlı olan Mano böyüdüyü kənddə məcbur qalaraq ağac budaqlarından və kağızlardan növbənöv elmi alətlər hazırlamışdı. O, Stanford kimi dünyanın ən yaxşı universitetlərindən birində elmi işlərini davam etdirərkən belə boş dayanmamış və insanları malyariyadan xilas etmək üçün çox böyük addımlar atmışdı. Ümid edək ki, bu cür humanist elm adamlarının sayı daha artar!


Comments

Popular posts from this blog

Cənub qütbünün fəthi və itləri yeyən ekspedisiya üzvləri!

Cənub coğrafi qütbünün fəthində R.Amundseni R.Skottdan üstün edən ən önəmli faktor onun R.Skottdan fərqli olaraq soyuğa davamlı Qrenlandiya itlərindən istifadə etməsi idi. R.Amundsen Cənub qütbünün fəth etməyə ilk cəhdi uğursuz alınır. Belə ki, ilk cəhd 8 sentyabr 1911-ci ildə edilir. Lakin – 56°C şaxtada itlər yata bilmir, xizəklərin hərəkəti mümkünsüz olur, hətta yola götürülən bütün spirtli içkilər donur. İkinci cəhd 20 oktyabr 1911-ci ildə edilir. O, bu səfərdə 52 itdən istifadə edir. R.Amundsen qəribə bir üsula əl atır. O, irəlilədikcə yorulmuş itləri güllə ilə vurur və onları yeniləri ilə əvəzləyir. Güllələnən itin 25 kq-a yaxın ətini ekspedisiya üzvlərinə və digər itlərə verir. R.Amundsen Cənub qütbünü fəth etdikdən sonra, 26 yanvar 1912-ci ildə tam heyətlə düşərgəyə qayıdır. Bu zaman onun 52 itindən 11-i sağ qalmışdı. Bu itlərdən yalnız Obersten adlı iti Norveçə qayıda bilir.  Foto: R.Amundsen və H.Hansen Cənub qütbünə Norveç bayrağını sancır

Siqaretin niyə və necə asılılıq yaratdığını düşünmüsünüzmü?

Siqaretin asılılıq yaratdığını demək olar ki bu yazını oxuyan hər kəs bilir. Amma bu asılılığı tam olaraq necə və hansı formada yaratdığını hamımız bilmirik. Budur! Siqaretin asılılıq yaratma müddəti və siqareti atmağın çətin olma səbəbləri! Əvvəlcə asılılıq sözünü istifadə edərkən əslində nəyi nəzərdə tutduğumu açıqlayım: Fiziki asılılıq Bu tip asılılıqda bədənimiz sağlamlığını və normal fəaliyyətini davam etdirə bilmək üçün hansısa maddəyə ehtiyac duyur. Çünki, o maddənin bir müddət davamlı istifadəsi bədənimizin standart fəaliyyətini dəyişdirərək süni faəliyyət halına salıb. Bu səbəblə də həmin maddənin olmaması bədənimizin süni fəaliyyətini ləngidir və özümüzü pis hiss edirik.  Buna ən sadə nümunələrdən biri spirtli içkidir. İndi isə uzun müddətdir ki, spirtli içki qəbul etməmiş bir insan düşünün. Bu insan 1 həftə boyunca hər gün spirtli içki qəbul etsin. Bu zaman həmin insanın bədəni yeni və öyrəşilməyən hala keçəcək. Eyni zamanda, müəyyən müddət sonra həmin insa...

Qısa və uzun boy arasındakı fərqlərə elmi izah!

Çoxsaylı elmi araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki, insanın boyu onun sağlamlığına təsir edir.  - Belə ki, alimlərin araşdırmalarına əsasən, boyu 167 sm-ə kimi olan kişilərdə demensiyanın (qocalıqda əqli zəiflik) inkişaf riski boyu 177 sm və bundan artıq olan kişilərlə müqayisədə daha çoxdur. - Alçaqboylu insanlarda (151-165 sm) ürək-damar xəstəliklərinin (o cümlədən, insult və infarkt kimi ağır pozulmaların) inkişaf riski orta və hündürboylu insanlarla müqayisədə daha çoxdur. - Hündürboy lu insanlarla müqayisədə alçaqboylu insanlarda xərçəng xəstəliklərinin inkişafı riski daha böyükdür. Həkimlərin fikirinə görə, bunun səbəbi hündürboylu insanların orqanizmində hücey rələrin daha çox olması və onların orqanlarının daha böyük olmasıdır. Xərçəng zamanı hüceyrələrdə pozulmalar yaranır və bu anomal hüceyrələr sürətlə çoxalmağa başlayır. Nəticədə xərçəng şişi inkişaf edir. Beləliklə, orqanizmdə hüceyrələr nə qədər çoxdursa, xərçəngin riski də o qədər artmış olu...